Pups worden zonder tanden geboren. Enige tijd na de geboorte komen de tandjes tevoorschijn en na ongeveer 12 weken is dit melkgebit compleet. Wanneer een puppy tanden aan het wisselen is, kan het gebeuren dat de melktand niet meteen uitvalt. De nieuwe tand komt naast de melktand te staan. We spreken dan van persisterende melktanden. In het geval dat deze melktanden hardnekkig blijven zitten, is het aangewezen om ze operatief te verwijderen aangezien ze de stand van het blijvend gebit nadelig zullen beïnvloeden. Door de afwijkende stand van het blijvend gebit kunnen er tanden in het tandvlees gaan prikken en wonden veroorzaken. Ze kunnen ook tegen andere tanden schuren waardoor beide tanden afslijten. Bovendien hoopt er zich vuil op in de nauwe ruimtes. Kittens worden met tandjes geboren maar na enkele maanden wisselen ook zij hun melkgebit in voor een blijvend gebit. Ook bij katten kunnen mond- en tandproblemen opduiken. Uit een studie blijkt dat tot 20% van de katten van 7 jaar of ouder aandoeningen in de mond heeft. Dit kan gaan van ontstoken tandvlees, tot tandsteen en resorptie (oplossen) van de tandwortel.
Wanneer het blijvend gebit gevormd is, is het belangrijk om dit te onderhouden. Het blijft namelijk voor de rest van uw hond of kat zijn leven! Of dat is toch de bedoeling… Door slechte gebitshygiëne of wilde spelletjes kunnen tanden verloren gaan.
Slechte gebitshygiëne zorgt uiteindelijk voor mondproblemen. Dit doorloopt verschillende stadia. Door het achterblijven van etensresten, speeksel en bacteriën wordt er een laagje tandplak gevormd op de tanden. Dit laagje is licht van kleur en vrij zacht. Het vormt zich meestal in de ruimte tussen de tand en het tandvlees (de pocket) maar kan ook ontstaan op plaatsen waar de natuurlijke reiniging minder is. Het kan verwijderd worden met behulp van een ruw doekje, tandenborstel, flos- of kauwspeelgoed. Wanneer dit laagje niet verwijderd wordt, kan het tandvlees ontstoken geraken (gingivitis). Als de tanden op dit moment gereinigd worden en de ontsteking wordt behandeld, zal het tandvlees zich nog herstellen. Gebeurt dit niet, dan zal het laagje tandplak steeds donkerder en harder worden en zich omvormen tot tandsteen. Dit is vaak niet meer verwijderbaar met een tandenborstel. Bovendien zal er zich nog meer vuil, speeksel en bacteriën opstapelen. Het tandvlees geraakt verder ontstoken en trekt zich geleidelijk aan terug waardoor de wortel van de tand zichtbaar wordt (parodontitis). Dit kan leiden tot weefsel- en botafbraak waardoor de tand zijn stevigheid verliest en kan uitvallen. Bovendien kan de ontsteking van het tandvlees zich uitbreiden en zorgen voor ontstekingen op andere plaatsen zoals de hartkleppen, lever en nieren. Parodontitis is onomkeerbaar en wordt dus beter vermeden!
Wanneer de tanden professioneel gereinigd dienen te worden, wordt de hond of kat onder narcose gebracht. Er wordt een speciale tube in de luchtpijp gebracht zodat het dier goed kan blijven ademen en er geen water in de longen loopt. De reiniging gebeurt namelijk met een toestelletje dat zodanig kleine trillingen produceert dat het gekoeld moet worden met een beetje water. De kleine trillingen zorgen ervoor dat het harde tandsteen verwijderd kan worden.
Preventie is dus belangrijk! De dierenarts speelt hierbij een rol maar nog belangrijker is de (dagelijkse) verzorging thuis. U kan de tanden op verschillende manieren helpen reinigen. Dit kan door middel van het voer: geef als hoofdvoeding brokken die aangepast zijn aan de grootte van uw dier. Ook mechanisch reinigen (door tanden te poetsen of aangepaste speeltjes en botten) speelt een grote rol. Speeltjes worden vaak vanzelf geaccepteerd, terwijl tanden poetsen enige training vraagt. De beste preventie blijkt de combinatie van voer en mechanische reiniging te zijn. Verder kan u gebruik maken van speciale kauwstrips en -sticks die een antibacteriële werking hebben en tandplak (de basis van alles) verminderen. Ook kan u een algenpoeder of mondwater gebruiken in de strijd tegen tandplak. Zowel bij kat als hond.
